موقعیت جغرافیایی و توپوگرافی شهر باستانی سیپار در حدود ۳۰ کیلومتری جنوب غربی بغداد امروزی و در کرانه شرقی رود فرات واقع شده است. این شهر در منطقه‌ای پست و آبرفتی میان‌رودان قرار دارد که به‌خاطر نزدیکی به مسیر رودخانه و زمین‌های حاصلخیز اطراف آن، محل مناسبی برای استقرار و کشاورزی بوده است. دوره‌های تاریخی و فرهنگی مرتبط سیپار یکی از مراکز مهم دینی و فرهنگی در دوره‌های سومری، اکدی، و بابلی به‌شمار می‌رفت. در دوره سلسله اول بابل، این شهر زیر سلطه حمورابی قرار گرفت. با وجود اطلاعات اندک درباره این شهر پیش از سده دوازدهم پیش از میلاد، منابع اکدی و بابلی از اهمیت مذهبی آن، به‌ویژه پرستش خدای خورشید شمش، خبر می‌دهند. یافته‌های تاریخی و باستان‌شناسی مهم از مهم‌ترین آثار کشف‌شده در سیپار، هزاران لوح گلی میخی است که در معبد شمش (اِببارا) کشف شده‌اند و اطلاعات گسترده‌ای دربارهٔ اقتصاد، حقوق، آموزش و دین در دوره بابلی ارائه می‌دهند. همچنین، بقایای ساختارهای معبدی، مدارس کاتبان (ادوبا)، و اسناد بایگانی به‌دست آمده‌اند که نشانگر ساختار پیچیده اداری شهر است. پیشینه کاوش‌های علمی حفاری‌های اولیه سیپار در اواخر قرن نوزدهم میلادی توسط هرمزد رسام برای موزه بریتانیا انجام شد. کاوش‌های گسترده‌تری توسط هیئت‌های باستان‌شناسی فرانسوی، آلمانی و عراقی در سده بیستم و بیست‌و‌یکم ادامه یافت. این حفاری‌ها تمرکز اصلی بر معبد شمش و بایگانی آن داشتند. اهمیت در مطالعات تاریخ‌نگاری و نظریه‌پردازی باستان‌شناسی سیپار به‌عنوان یکی از مراکز اصلی پرستش خدای شمش و محل تمرکز اسناد حقوقی و آموزشی، نقش کلیدی در مطالعات ساختارهای مذهبی و اداری بین‌النهرین ایفا می‌کند. بررسی این شهر به شناخت بهتر نهادهای دینی، نظام‌نامه‌های حقوقی، و آموزش رسمی در دوران باستان کمک می‌نماید. وضعیت کنونی و تهدیدهای حفاظتی امروزه محوطه سیپار شامل تپه‌هایی با بقایای معماری و بافت‌های تاریخی است. به‌دلیل جنگ، غارت و توسعه شهری، بسیاری از آثار آسیب دیده‌اند. با این حال، برخی برنامه‌های حفاظت در حال اجراست و تلاش‌هایی برای مستندسازی بهتر این مکان انجام شده است. منابع: • Leichty, E. (1970). Sippar and the Worship of Shamash. Journal of Cuneiform Studies, 22(1), 44–50. • George, A. R. (2005). Sippar in the Old Babylonian Period. Iraq, 67, 171–183. • Finkel, I., & Taylor, J. (2015). The Babylonian Priest and the Tablets of Sippar. British Museum Research Publications. ________________________________________ Sippar Geographical Location and Topography Sippar is located about 30 kilometers southwest of modern Baghdad, near the eastern bank of the Euphrates River. Situated in a flat alluvial plain of Mesopotamia, the site was ideal for agriculture and riverine trade, benefiting from fertile soils and proximity to major transport routes. Historical and Cultural Periods Sippar held religious and administrative significance during the Sumerian, Akkadian, and Babylonian periods. It came under the rule of Hammurabi during the First Babylonian Dynasty. Although limited evidence exists for its early history before 1174 BCE, texts emphasize its importance as a center of worship for the sun god Shamash. Significant Archaeological Findings Key discoveries at Sippar include thousands of cuneiform tablets recovered from the temple of Shamash (Ebabbar). These tablets document legal contracts, economic transactions, religious rituals, and educational practices. Architectural remains of temples and scribal schools (edubbas) provide insight into the city’s religious and bureaucratic functions. History of Scientific Excavations Initial excavations were carried out in the late 19th century by Hormuzd Rassam on behalf of the British Museum. More systematic archaeological work followed in the 20th and 21st centuries, conducted by French, German, and Iraqi teams, focusing particularly on the temple of Shamash and associated archives. Importance in Historiography and Archaeological Theory As a major cult center for Shamash and a repository of administrative and legal records, Sippar is crucial for understanding religious institutions, educational structures, and bureaucratic systems in Mesopotamian history. It provides valuable evidence of the integration between religion and governance. Current Status and Conservation Threats The site today consists of mounds with architectural remnants. It faces threats from looting, urban encroachment, and conflict-related damage. Nevertheless, preservation initiatives and documentation efforts are ongoing, seeking to safeguard the site's archaeological heritage. References: • Leichty, E. (1970). Sippar and the Worship of Shamash. Journal of Cuneiform Studies, 22(1), 44–50. • George, A. R. (2005). Sippar in the Old Babylonian Period. Iraq, 67, 171–183. • Finkel, I., & Taylor, J. (2015). The Babylonian Priest and the Tablets of Sippar. British Museum Research Publications.
